Jak możemy zmniejszyć częstość występowania biegunki zakaźnej?
1. Zalecenia higieniczne
Zapobieganie biegunkom infekcyjnym polega przede wszystkim na zachowaniu higieny osobistej oraz przestrzeganiu zaleceń sanitarnych odnośnie produkcji i przechowywania żywności.
2. Zalecenia dietetyczne
Elementami postępowania dietetycznego, mającego na celu zmniejszenie częstości występowania biegunki zakaźnej u dzieci jest przede wszystkim stosowanie odpowiedniej diety oraz przyjmowanie preparatów probiotycznych o udokumentowanych właściwościach prozdrowotnych.
Biegunka poantybiotykowa
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej zaleca się stosować, w trakcie antybiotykoterapii oraz co najmniej przez 14 dni po jej zakończeniu, preparaty probiotyczne o wysokiej skuteczności budowania naturalnej flory jelitowej. Modyfikacja diety i zwiększenie spożycia produktów będących źródłem bakterii probiotycznych (jogurty), zwłaszcza w odniesieniu do dzieci małych, jest działaniem niewystarczającym. Wymierne korzyści daje natomiast przyjmowanie probiotyków o wysokiej aktywności metabolicznej, zdolnych do redukowania drobnoustrojów patogennych w przewodzie pokarmowych oraz niewrażliwych na powszechnie stosowane antybiotyki. Do takich probiotyków należą szczepy Saccharomyces boulardii oraz Lactobacillus rhamnosus (GG). Liczne badania kliniczne (31 randomizowanych badań z udziałem 3000 osób) potwierdziły, że Saccharomyces boulardii oraz Lactobacillus rhamnosus (GG) znacząco redukują ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej (średnio o 60 %) oraz zapobiegają biegunce poantybiotykowej wywołanej przez Clostridium difficile (6 randomizowanych badań klinicznych).
Preparaty probiotyczne najlepiej, aby były stosowane między posiłkami oraz z zachowaniem, co najmniej 2 godzinnego odstępu czasowego od momentu doustnego przyjęcia antybiotyku.
Biegunka rotawirusowa
W celu zmniejszenia częstości występowania biegunki rotawirusowej, zasadnym jest podawanie dzieciom w okresie jesienno-zimowym, preparatów probiotycznych zawierających w swoim składzie szczepy Lactobacillus rhamnosus GG i/lub Saccharomyces boulardi rekomendowane przez Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) i Europejskie Towarzystwo Chorób Infekcyjnych Dzieci (ESPID). Badania kliniczne potwierdziły bowiem, że stosowanie probiotycznych szczepów Lactobacillus rhamnosus GG, wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia biegunki rotawirusowej. Natomiast probiotyczne drożdże Saccharomyces boulardi, podawane w trakcie biegunki rotawirusowej oraz po jej zakończeniu, redukują częstość pojawienia się kolejnego epizodu biegunkowego w ciągu dwóch miesięcy od zakończenia leczenia (średnio o 50 %).
Dodatkowo należy zadbać, aby dieta dziecka zawierała błonnik pokarmowy będący pożywieniem dla korzystnych szczepów bakterii jelitowych. Prawidłowo sformowana flora jelitowa zmniejsza bowiem prawdopodobieństwo kolonizacji przewodu pokarmowego przez drobnoustroje patogenne.
Można również rozważyć zastosowanie szczepionki przeciw rotawirusom. Dostępne szczepionki podawane zdrowym niemowlętom uważane są bowiem za bezpieczne, skuteczne, zmniejszają ryzyko wystąpienia.
Biegunka podróżnych
Podstawą zapobiegania „biegunce podróżnych” jest niespożywanie pokarmów i wody skażonej patogenną bakterią Escherichia coli (ECET). Dlatego udając się do krajów o ciepłym klimacie i stosunkowo niskim standardzie higienicznym należy pić wyłącznie czystą wodę (butelkowana woda mineralna), wystrzegać się spożywania napojów zawierających kostki lodu, nie spożywać produktów obłożonych kostkami lodu, unikać mięs poddanych niewystarczającej obróbce termicznej oraz „owoców morza”. Świeże owoce i warzywa mogą być spożywane tylko wtedy, jeśli możemy je obrać własnoręcznie.
Badania kliniczne pokazują również, że włączenie do diety, przed podróżą oraz w trakcie jej trwania, preparatów probiotycznych zwierających szczepy Saccharomyces boulardii oraz Lactobacillus rhamnosus (GG) redukuje ryzyko wystąpienia „biegunki podróżnych”, zwłaszcza w odniesieniu do osób dorosłych.
dr n. med. Beata Romanowska - Pietrasiak